“KUNG ADUNAY itanom duna sab anihon” maoy tinuod nga panultihon alang sa 32 ka mga miembro sa Uraya High Value Crops Farmers Association (UHVCFA) sa Sitio Uraya, Sto. Niño, Talaingod, Davao del Norte.
Todo suporta ang gobyerno sa asosasyon nga dunay 24 ka IPs miembro ug mga “Bisaya” nga nagkapausab sa ilang kinabuhi. Sa pagsugod gibubo sa Department of Labor and Employment (DOLE) ang P400 mil kantidad sa suporta aron makasugod ang asosasyon sa “compact farm” nga ilang gitamnan sa mga mahal-presyong gulayon sama sa cauliflower, carrots, lettuce ug daghan pa. Gibubo sa probinsyal nga panggamhanan ni Gobernador Edwin “Kuya Gob” Jubahib ang lain-laing tabang teknikal, mga semilya ug mga inputs nga gipaluyohan pag-ayo sa Talaingod Municipal Agriculture Office. Partner sab ang pribadong grupo nga DANA Foundation, Inc. nga nagtabang sa asosasyon nga mabaligya ang ilang produkto direkta sa mga establisamento sama sa Jollibee ug Chow King.
“Nagpasalamat gyod ko sa suporta sa gobyerno. . . Naay sheller, drier, bagsakan, mga sprayer, duha ka buok kabaw, mga semilya sa gulay, nagkalain-lain para sa among panginabuhi. Pasalamat gyod ko kang Gob sa ilang suporta, gisuportahan mi dire sa asosasyon. Gitagaan mi’g duha kabaw, drum, sprayer ug sa mga kape,” matod sa presidente sa asosasyon Rufino Andalay nga sakop sa Ata-Manobo nga wa pod kalimot sa Generator Set nga gitunol ni Kuya Gob aron duna sila’y suga.
Gikalipay gayod ni Andalay ang serbisyo sa gobyerno nga gipaduol sa nanginahanglan nga tungod sa suporta silang tanang miembro nakapalit na ug motorsiklo.
“Diha mi nabuhi. Pagkakaron nakapalit na mi’g mga motor. Kami na ang mohatod sa mga bata sa eskuylahan di na parehas sa una nga magbaklay sila. . Dili nato sayangan ang gihatag sa gobyerno. Pagkakaron di naman ka moadto sa ilaha sila naman ang moadto dire sa atoa. . Maningkamot ta, naa ra sa atoa,” dugang pahayag ni Andalay sa iyang kalipay.
Gawas sa motorsiklo, halos tanan sa mga miembro dunay tindahan.
“Kung dili diay ta maningkamot wala ta’y maani. Naa ko’y tindahan, gitagaan nako akong asawa sa iyang income pod. Sa unang panahon wala. Sa isa ka semana maayo la’g maka-kwarta mi (bisan) isa ka gatos wala mi. Pagka-karon tanang pagkaon namo. Sa isa ka bulan pinakamenos ang diyes mi.
Wala gikaulaw ni Andalay ang ilang kahimtang sa una nga nahimong “inosente.”
“Mao ni among sitwasyon. . Nakat-on na mi unsaon pagpaninda, unsaon pagdispley. Sa una maulaw mi kay di kabalo. Karon magpasalamat ko’s Ginoo nga gilamdagan ang among panginabuhi. Makabalo na sila mosukli kung pila ang bayad sa gulay. Mismo akong asawa nasayod na kung unsaon. . Seguro kung wala mo, wala sad mi naingon-ani,” padayong saysay ni Andalay nga nanawagan sa kaubang IPs nga mananom sab.
“Gitawagan nako ang akong mga kauban IPs nga kinahanglan diay mananom ta para dili ta makabsan. Dili na nato gamiton ang unang panahon nga maglingkod ta, magsalig ta sa babae. Kita man ang lalaki, kita ang mobarog, panginabuhi. Dili nato pasagdan atong pamilya nga magka-latagaw, nga walay pagkaon. Kita ang laki, mangita gyod ta, maningkamot gyod ta, motarbaho gyod ta, mananom ta’g gulay para mabuhi ta,” paniklop sa presidente sa UHVCFA.
