SILA ang sektor nga daw nakalimtan apan mao karon ang giseguro nga hatdan ug panginabuhian sa probinsyal nga panggamhanan ni Gobernador (Kuya Gob) Edwin Jubahib, ang mga Indigenous People (IPs).
Kauban si Technical Skills and Development Authority (TESDA) Secretary Isidro Lapeña ug laing 12 pa ka mga nasyonal ahensya, gisubli ni Kuya Gob ang una na niyang gipasalig sa mga IPs didto sa Sitio Milako, ug niadtong Huwebes (Hunyo 11) didto sa Sitio Kaylawan ug Igang.
“Adtong aging bulan dire ko ug nag-ingon ko sa inyoha nga sa akong termino karon akong paningkamutan nga ang inyong titulo mahimong tinuod; nga kamo gyod mahimong dato. Datu nga adunay igong panginabuhian, makakaon katulo sulod sa usa ka adlaw, makapa-eskwela sa mga anak. Ug mao nang nia mi, naa ang atong TESDA Secretary, (ug) nakita na ninyo ang iyang inisyal nga suporta nga gihatag sa inyoha. Gusto niya makita kung seryoso ba pod mo nga mo-implement sa proyekto sa atong gobyerno. Nalipay si Secretary nga gitanom gyod ninyo ang mga seeds nga among gidala. Ang mga manok gi-alagaan, ang mga pato; buot lang pasabot intresado mo para sa kausaban sa inyong kinabuhi” malipayong pahayag ni Kuya Gob nga mipasalig nga dili mo-undang paghatag ug suporta.
Agi’g dugang suporta, ang TESDA misaad ug duha ka solar-powered panel nga ihatod sa dili pa mahuman ang Hunyo alang sa pasuga sa mga taga Sitio Kaylawan gawas pa sa gihatag nga mga training nga gihimo.
“Ako’y nandito para makita ‘yung project ng gobyerno na nagsama-sama ang mga government agencies sa pangunguna ng ating Gobernador at municipal mayor ng Talaingod. May mga iba pang darating na mga project, yung sinasabi ng butihing gobernador, yung kabuhayan. Napa-kaganda. Yung agro-forestry na sinabi (Gob) madaling sundan. Of course, yung mga ahensya ng gobyerno tutulong na ‘yong mga lupain dito ay mataniman. Ang laki-laki ng lupa n’yo, yung ancestral domain. Kailangan lang gawing productive, ma-involved kayo. . Ang presence namin ay patunay ng commitment ng government sa pangunguna ng gobernador. . Magtatayo dito ng solar light. Mga dalawang linggo pupunta yung taga-TESDA at mag-i-install,” pasalig sa TESDA Secretary.
Sa sunod nga mga adlaw pormal nga ilansad ni Kuya Gob ang programang “DavNor KAAGAPAY” (KAwsa sa AGrikulturA ug PAnginaguhian sa barangaY), nga unang gitumong sa marginalized sector ilabina ang IPs. Kini naglakip sa long-term nga pananom sama sa Mahogany ug Lawaan; medium term sama sa pagtanom ug saging, lubi ug Falcata ingon man ang short-term, pagtanom ug gulayon.
“Mao na ni ang atong gisugdan. Naka-distribute na ta karon ug 30,000 nga semilya sa saging ug 60,000 semilya sa kahoy Falcata ug Mahogany ug semilya sa mga gulay ug nagsugod na pod ta’g patanom ug sorghum dinhi sa Talaingod. Kadtong saging naa’y additional nga semilya. Aduna pod ta iapod-apod nga manok ug baboy. Gikinahanglan sa mga kaigsoonan dire nga magbuhi sila’g kahayopan. Sila’y mopadako. Kining tanang produkto nga atong gihatod sila’y moatiman, then pag-ting-harvest, ang province ang mopalit. Mao ni ang atong KAAGAPAY program, ang programa nga kawsa para sa kaasensohan sa katawhan diha sa barangay,” pahayag ni Kuya Gob.
Apil sa TESDA, mibisita ang mga ahensya nga sakop sa National Poverty Reduction and Employment and Livelihood Cluster sama sa DA, NCIP, DSWD, DENR, DepEd, BFAR, NICA, NIA, DENR, PIA. Kauban sab ang AFP ug PNP. Ka-partner sab ang Hijo Resources Corporation.
